Internetcafeetjes worden hier zonder uitzondering gerund door vrouwen. Een binnenshuisberoep, schat ik.

Ik ben de afgelopen dagen elke dag met de fiets de stad in geweest, bezienswaardigheden bekeken, zoals het Palais Bahia (een prachtig paleis van een groot-vizier in de 19de eeuw die eerst slaaf was. Of de Tombes Saadien, waar koningen en heiligen begraven liggen). Ik heb me schandalig laten afzetten door een would-be gids die me een 'rondleiding' door de Joodse wijk heeft gegeven zonder me ook maar iets te vertellen wat ik niet al wist, maar het toch met zo'n flair deed dat het leek alsof hij me allerlei prachtige Joodse geheimen toevertrouwde. Ik werd 'uitgenodigd' voor de thee in een winkeltje, maar toen duidelijk werd dat ik echt niets ging kopen (nadat ik hem dat al honderdduizend keer had laten weten), was er plotseling geen thee. Haha. Of je nou naar India of naar Marokko gaat. Het is overal hetzelfde liedje. Wel een paar ontzettend mooie plaatjes kunnen schieten.

Maar wat ik vooral heerlijk vind is het ronddolen op mijn fietsje. De souks zijn min of meer gerangschikt naar ambacht: er is een timmersouk , een leerlooiers souk, een textielwevers souk, een textielschilderssouk, een kruidensouk, een smidse souk, een vleesverkopersouk en het bijzondere is dat de geuren je vertellen in welke souk je zit en dat die geuren niet opeens, maar langzaamaan veranderen als je door de souks fietst: cederhout vermengt zich met kaneel dat weer overgaat in adellijke vleeslucht die op een gegeven moment een leerlooiersstank wordt. Alle zintuigen: zicht, geluid en geur worden tegelijk aangesproken. Dat vind ik geweldig, het geeft me echt het gevoel dat ik er ben. Omdat ik zo vaak op en neer ga naar de stad, begin ik de smaak van het fietsen te pakken te krijgen. Het verkeer is verschrikkelijk chaotisch, niet alleen in de souks, maar ook op de paar drukke wegen die ik langs moet om bij het hotel te komen. De kunst is om je te laten meevoeren door de stroom, precies te weten waar je heen wilt, dat duidelijk aan te geven en het dan ook meteen te doen; het is een mooie afweging van toegeven aan de massa om je heen en ruimte opeisen. Als je een van de twee niet genoeg doet, ben je verloren. Maar het gaat zelden fout want er zijn zoveel verschillende soorten verkeer op de weg (ezelkarren, straatverkopers met hun waar, (veel!) fietsers, brommertjes, auto's, vrachtwagens) dat niemand op de automatische piloot rijdt. Iedereen voegt zich naar elkaar op een meegaande en een opeisende manier.

Ik zit er nu over te denken om Hicham op te zoeken, de timmerman die me twee jaar geleden uitnodigde op de thee in de leerlooierssouk waar hij zijn timmerwerkplaats had. Ik heb zijn naam op een briefje en foto;s van twee jaar geleden waar we samen opstaan. Maar ik pas er ook een beetje voor op om van mijn fietsje af te stappen, behalve voor internetcafeetjes vol vrouwen en kinderen. Ik ben even gaan rondfietsen in de leerlooierssouk net en werd besprongen door jongetjes die me allemaal een rondleiding langs de basins wilden geven. Ik heb ze gezien die basins; en geroken. De geur is werkelijk onbeschrijflijk: rottend leer en dikke koeiepislucht, zo dik dat je bijna niet kan ademen.

Eerst maar eens lunchen. Vanavond gaan Eva en ik naar de jemaa el fna, het grote plein dat een soort carnaval wordt als de avond valt. Morgen maken we samen een dagtrip naar Essiaoura, een kustplaats 170 km verderop. Zaterdag al weer naar huis... Bleuh.